در واقع برای نگهداری و ثبت اطلاعات مورد نیاز توسط کاربران مختلف، هیچ ابزاری سبک تر، قابل حمل تر، کاربردی تر و ارزان قیمت تر از حافظه های همراه نیست و از همین رو این روز ها شاهد به کار رفتن طیف گسترده ای از این حافظه های کوچک و قابل حمل در ساختار لوازم و ابزار های دیجیتال هستیم. با فراگیر شدن کاربرد شبکه های اجتماعی در میان کاربران، بخش مهمی از اطلاعات مورد نیاز آن ها تصاویری را در بر می گیرد که توسط بسیاری از کاربران مذکور برای استفاده های گوناگون در حافظه های همراه ثبت و ذخیره سازی شده اند. در این میان مسلماً حافظه های SD مورد استفاده قرار گرفته در دوربین های دیجیتال و تلفن های همراه یا درایو های یو اس بی کوچکی که کاربران مختلف آن ها را همه جا با خود حمل می کنند، مهم ترین مخازن ثبت اطلاعات گوناگون به شمار می روند. مخازنی که شاید برخی اطلاعات تصویری خاطره انگیز به ثبت رسیده در دل آن ها گاه به طور کاملاً سهوی توسط کاربران پاک شود و آن ها را در غم و اندوه فراوانی فرو برد. اما به مدد پیشرفت روزافزون تکنولوژی هیچ نیازی به این آه و اندوه ها نیست و در این میان روش هایی وجود دارد که می توان توسط آن ها اطلاعات حذف شده از روی حافظه های همراه را به نوعی بازیابی کرد.
مسلماً بهترین راه برای باز گرداندن اطلاعات پاک شده از روی حافظه های همراه استفاده از نرم افزار هایی است که مختص این کار طراحی شده اند. به همین منظور در این مطلب قصد داریم به معرفی سه مورد از نرم افزار های فوق بپردازیم که توسط هر کدام از آن ها کاربران می توانند به بازیابی اطلاعات حذف شده از روی حافظه های همراهی نظیر درایو های یو اس بی و حافظه های SD بپردازند. البته معیار اصلی این مطلب برای معرفی نرم افزار های مذکور در درجه ی نخست رایگان بودن آن ها و در درجه ی دوم میزان کارایی و درجه ی مفید بودن این نرم افزار ها بوده است. ضمن این که تمامی نرم افزار های نام برده شده در این متن بر روی کامپیوتر های خانگی و سیستم عامل ویندوز قابل استفاده هستند. هر چند که ممکن است برخی از آن ها دارای نسخه های دیگری بر روی سایر پلتفرم های رایج و مورد استفاده نیز باشند (در واقع این امر در جریان تنظیم مطلب پیش رو مورد بررسی قرار نگرفته و تنها به همان نسخه های PC این ابزار ها بسنده شده است).

 مسلماً یکی از نقاط قوت اصلی نرم افزار PhotoRec این است که علاوه بر سیستم عامل ویندوز بر روی سیستم عامل های دیگری نظیر مک ، لینوکس و حتی داس نیز قابل نصب بوده و به راحتی قابل استفاده است. همچنین کسانی که به دلایل مختلف از نسخه های قدیمی تر ویندوز نظیر XP و یا حتی 98 بر روی سیستم های کامپیوتری خانگی خود استفاه می کنند به راحتی و بدون مشکل خاصی می توانند برای بازیابی اطلاعات پاک شده از روی حافظه های جانبی و همراه خود (و حتی درایو های سیستم کامپیوتری) از این نرم افزار بهره بگیرند. به طور حتم یکی از ویژگی های مهم نرم افزار PhotoRec قدرت قابل ملاحظه ای است که این نرم افزار در امر بازیابی اطلاعات از دست رفته از روی حافظه های همراه دارد و اگر چه بخش مهمی از کاربرد نرم افزار مذکور به باز گرداندن تصاویر از دست رفته با فرمت های مختلفی نظیر jpg ، gif ، png و ... اختصاص دارد اما به کمک استفاده از این نرم افزار به بازیابی انواع مختلف دیگری از فایل ها نظیر فایل های مختص به نرم افزار آفیس نظیر doc نیز پرداخت. در واقع نرم افزار PhotoRec به طور کل قابلیت بازیابی چیزی حدود 390 نوع فایل مختلف را داراست که این امر می تواند برای مصارف عادی و روزمره کاملاً قابل قبول باشد. با این حال شاید تنها نقطه ضعف نرم افزار PhotoRec را بتوان رابط کاربری آن قلمداد کرد. چرا که برخلاف بسیاری از نرم افزار های مشابه، PhotoRec از رابط کاربری گرافیکی استفاده نمی کند و نظیر سیستم عامل داس از یک رابط کاربری متنی بهره می برد. با این حال به محض گشودن این نرم افزار، PhotoRec لیستی از درایو های موجود در سیستم کامپیوتری و همچنین درایو های ذخیره سازی جانبی وابسته به سیستم (که موضوع اصلی بحث ما هستند) را در اختیار کاربران خود قرار می دهد و آن ها می توانند با انتخاب هر کدام از آن ها به جستجو برای بازیابی اطلاعات از دست رفته ی خود بپردازند. گفتنی است که فرآیند اسکن کردن یک حافظه ی همراه 8 گیگا بایتی توسط نرم افزار PhotoRec به طور متوسط چیزی حدود ده دقیقه زمان می برد. با این حال این امکان در اختیار کاربران نرم افزار مذکور قرار داده شده است تا با تعیین نوع فایل های مورد نظر خود بتوانند زمان بازیابی اطلاعات از دست رفته شان را بنا به دلخواه تغییر دهند و در عین حال نتیجه ی بهتری عایدشان شود. همچنین نرم افزار PhotoRec این امکان را در اختیار کاربران خود قرار می دهد تا به جای جستجو و بازیابی فایل های خاص، به بازیابی دایرکتوری های مورد نظر خود بپردازند. در واقع می توان گفت که نرم افزار PhotoRec در عین قرار دادن امکان جستجوی واحد به واحد حافظه های مورد بررسی قرار گرفته به کاربران این نرم افزار، امکان جستجوی کلی آن ها را نیز در اختیار کاربران خود قرار می دهد. در کنار موارد فوق این نرم افزار می تواند فایل های مورد نیاز کاربران را از روی حافظه های معیوب یا آسیب دیده نیز بازیابی نماید. البته کسانی که به دنبال بازیابی فایل های مورد نظر خود با همان نام و مشخصات پیشین هستند باید این نکته را مد نظر داشته باشند که نرم افزار PhotoRec فایل های از دست رفته را با همان نام و نشان سابق به آن ها تحویل نخواهد داد. با این حال این نرم افزار رایگان می تواند یکی از مناسب ترین انتخاب های ممکن برای کاربران خانگی باشد.

Undelete 360

 با وجود تمام ویژگی های مثبتی که در نرم افزار PhotoRec شاهد حضور آن ها هستیم، شاید برخی از کاربران خانگی به دلیل وجود رابط کاربری غیر گرافیکی این نرم افزار نتوانند آن گونه ای که باید با آن ارتباط برقرار نمایند. بنا بر این کاربران مذکور شاید چاره ای جز انتخاب نرم افزار Undelete 360 نداشته باشند. اگر چه این نرم افزار نیز همانند PhotoRec در عین جستجوی درایو های داخلی سیستم های کامپیوتری کاربران برای بازیابی فایل های پاک شده یا از دست رفته ی آن ها، قادر به بررسی و بازیابی اطلاعات از درون حافظه های جانبی نیز هست، اما باید گفت که قدرت نرم افزار Undelete 360 در انجام این کار از نرم افزار PhotoRec به میزان قابل توجهی کمتر به نظر می رسد. در واقع نرم افزار Undelete 360 برای جستجوی فایل های از دست رفته در حافظه های مورد نظر، از روش جستجوی دایرکتوری ها به جای جستجوی واحد به واحد حافظه های مذکور استفاده می نماید و از همین رو درصد موفقیت کاربران این نرم افزار برای بازیابی اطلاعات مورد نظر خود به نسبت سایر نرم افزار های شناخته شده در این زمینه اندکی کاهش می یابد. از آن گذشته اگر درایوی که کاربران این ابزار به جستجوی فایل های حذف شده در دل آن هستند توسط قابلیت فرمت سریع یا Quick Format پاک سازی شده باشد، شانس بازیابی اطلاعات و تصاویر مورد نظر از آن درایو توسط نرم افزار Undelete 360 به شدت کاهش خواهد یافت. اما در غیر این صورت نرم افزار Undelete 360 به اسکن کردن درایو های مورد نظر پرداخته و به موجب ارائه دادن لیستی از فایل هایی که امکان بازیابی آن ها وجود دارد، به کاربران خود این اجازه را به آن ها خواهد داد تا به انتخاب فایل هایی که قصد بازیابی آن ها را دارند بپردازند. به هر حال استفاده از نرم افزار کم حجم و سهل الوصول Undelete 360 برای کسانی که به دنبال یافتن راهی سریع و دم دستی برای بازیابی فایل هایی می گردند که به تازگی آن ها را از دست داده اند می تواند امکان مناسبی را فراهم آورد. اما برای مقاصد جدی تر و حرفه ای تر بهتر است از نرم افزار های دیگری در این زمینه استفاده کرد.

Recuva

 برای کسانی که به دنبال استفاده از ابزار حرفه ای تری برای بازیابی فایل های از دست رفته ی خود هستند و در عین حال توانایی ارتباط برقرار کردن با محیط غیر متنی نرم افزار PhotoRec را هم ندارند، نرم افزار Recuva شاید بهترین و قابل قبول ترین انتخاب ممکن باشد. نرم افزاری که قدرت و توانایی آن به وضوح از نرم افزار Undelete 360 بالا تر است و در کل ابزار کاملاً توانمندی به منظور بازیابی اطلاعات از دست رفته محسوب می شود. اگر چه نسخه ی اصلی نرم افزار Recuva رایگان نیست اما این نرم افزار از نسخه ای کاملاً رایگان نیز بهره می برد که تنها تفاوت آن با نسخه ی غیر رایگان این نرم افزار عدم دریافت پشتیبانی های مرسوم از سوی سازندگان آن است. با استفاده از نرم افزار Recuva (حتی نسخه ی رایگان آن) شما می توانید نوع فایل مورد نظر یا محل جستجو برای بازیابی آن را انتخاب کرده و در واقع عملیات بازیابی را آغاز نمایید. پس از آن نرم افزار Recuva تمام فایل های یافته شده را به همراه لیستی از مشخصات کامل آن ها در اختیار کاربران خود قرار می دهد و به این وسیله آن ها می توانند تعیین نمایند که قصد بازیابی کدام یک از آن ها را دارند. نرم افزار Recuva همچنین امکان بازیابی فایل های مورد نیاز از حافظه های جانبی آسیب دیده را نیز در اختیار کاربران خود قرار می دهد و در کل ابزار کاملاً مفید و قدرتمندی در این زمینه برای کاربران خانگی محسوب می شود. البته سوای سه نرم افزار مذکور نرم افزار های قدرتمند دیگری نیز برای بازیابی فایل های از دست رفته وجود دارند. اما همان گونه که در ابتدای این متن نیز به آن اشاره کردیم، مهم ترین نکته ای که موجب شد تا از این سه نرم افزار در مطلب پیش رو نام ببریم رایگان بودن این نرم افزار ها است که به طور حتم قابلیتی قابل توجه برای کاربرانی محسوب می شود که قصد بازیابی فایل های ساده ی خود از درایو های همراه را به گونه ای ساده و کم خرج دارند.